ARIKETA FISIKOA ETA ALZHEIMERRA

70 urte betetakoan Alzheimerra izateko probabilitateak asko igotzen dira. Munduan 35,6 milloi pertsonak sufritzen dute gaixotasun hau eta adituek diotenez hemendik 20 urteetara gaixotasun mota hau duten pertsona kopurua bikoiztu egingo da.

Ez dago Alzheimerra sendatuko duen medizinarik, hala ere gaixotasunari aurrea hartzen saiatu behar gara eta horretarako ariketa fisikoa egitea aukera egokia da. Honen inguruko ikerketa batek hau dio:

- Ariketa aerobikoak, ibiltzea, igeri egitea... hain zuzen ere egoera mentala hobetu eta zaintzen dute.

- Onura gehien eta onenak ekartzen dituzten ariketak, ariketa aerobiko eta intelektualen arteko nahasketa da. Ariketa intelektualak, pentsatzea behartzen gaituzten jarduerak dira.

- Ariketa fisikoa, giro sozial baten egiteak ere asko lagundu ahal digu.

- Jarduera fisikoa 20 minutu baino gutxiago eginez gero, onura hauek ez dira sortzen, ez dute efekturik.

duera fisikoa egin ondoren agertzen dira.

- Gorpua lantzen ez duten pertsonak independienteagoak izan ohi dira.

- Ariketak, dieta on eta osasuntsu batekin konbinatzeak, mesede egingo dizu.

Beraz, adituen konklusioa, kirola egiten dutenek hobeto, polikiago zahartzen direla da, bai fisikoki bai mentalki. Honen arrazoia, osasuntsuago egotea da osasunak zahartzaroa aldentzen duelarik.

Nagore Redin

KIROLA, BULARREKO MINBIZIA GAINDITZEKO LAGUNGARRI

Ariketa fisikoak Bularreko minbizia duten gaixoei hobeto egonarazten laguntzen die eta tratamenduak eragindako minak arintzen ditu. Emaitza hauek Madrileko Europear Unibertsitatean lortutakoak dira. Ikertzaileak, bularreko minbizia duten 16 emakume (40 eta 60 urte tartekoak) bi taldetan banatu zituzten: talde bat kirola egiten hasi ziren egunero 20 minutuz pedalkada arinak emanez, bestea sedentarismo moduan zegoen bitartean.

Lehen taldeko 8 emakumeek minak arintzea lortu zuten eta psikologikoki ere hobetu egin ziren, besteek aldiz min berdinekin jarraitu zuten. Honekin ikerlariek, kirolak minbizidun jendeari ere on

 egiten diola frogatu zuten.

8 aste ondoren kirola egiten zutenak, gorputza lantzeaz eta argaltzeaz gain, beraien bizi kalitatea asko hobetu zuten, beraiek esan zutenez, ikerketa bukatutakoan bete zuten inkestetan.

Gainera, emakume hauek programa honekin jarraitzea eskatu zuten, minak arindu zuten arren beraien artean laguntasun handia sortu zelarik. Honetan gain, Mirandako udaletxeak gimnasiora ordaind

u gabe

Herrero medikuak, ikerketa hau emakume gehiagokin gauzatzeko gogoa dauka, hala ere minbizia gainditu duten gaixoei ere, kirol arina egitea gomendatzen die, beraien minak kentzeko. joateko aukera eman zien.

Amaitzeko, ariketa fisikoaren onurak kimioterapietan ere igartzen direla esan zuten. Geroz eta minbizi larriagoa eduki kirola egiteak onura handiagoak ekarriko ditu.

Nagore Redin

ESTRESARI AURRE EGITEKO BIDE PAREGABEA

Fisikoki ongi egoteko bakoitzak bere neurrian kirola egitea aholkatzen da, baina bada muskuluak astintzeak psikologikoki ongi egoten laguntzen duela dioen zurrumurrurik ere. 

Iraila hilabete egokia izaten da askorentzat kirola egiten hasteko, baina maiz gertatzen da lanak eta neguko iluntasunak harrapaturik bulegoan edo, bestela, sofaren epelean egotea nahiago izatea. Ba, jakin ezazue garai estresatuetan edo psikologikoki nekagarrietan dela komenigarrien kirola egitea.

Lehen ikerketa osasuntsu dauden 20 ikaslerekin egin dute. 24 orduz kirolik egin gabe egon ondoren 30 minutuz korrika eginarazi diete. Eta kirola egin baino lehenagoko eta ondorengo gernu-azterketei esker guztia hormona kontua dela ondorioztatu dute. Garunak feniletilamina deritzon molekula erabiltzen du estresean eragiten duten dopamina eta norepinefrina hormonen kopurua erregulatzeko.Ariketa fisikoa egitea depresioaren aurkako irtenbidea dela dioen zurrumurrua aspaldi zabaldu zen eta berrikitan plazaratutako bi ikerketari esker zientifikoki frogatuta gelditu da. Baina zein da kirola egitearen eta jarrera positiboa izatearen arteko lotura? Bi ikerketek erakutsi dutenez, kirola egiteak estresarekin lotura zuzena duten hormonen kopuruan eragiten du.

Gertatzen dena zera da: kirola egiteak molekula horren ekoizpena estimulatzen duela eta, ondorioz, zoriontsuago sentitzen dela kirolaria. Molekula hori antidepresibo gisa errezetatzen dute sendagileek beste medikamentu batzuek eraginik ez dutenean eta, beraz, zientzialarien aburuz ez litzateke batere ideia txarra depresioak jota daudenei antidepresiboak errezetatu beharrean kirola egiteko agintzea.

Ikerketa horretan gernu-azterketek kirolari eta ez-kirolarien artean hormona horien kopurua nabarmen desberdina dela erakutsi dute. Pertsona ez-kirolariek hormona horiek askoz kopuru handiagoan dituztela ikusi dute. Horrenbestez, kirola egitea muskulu sistemarentzat ez ezik estresari erantzuteko sistemarentzat ere onuragarria dela frogatuta gelditu da.Bigarren ikerketa 20 eta 49 urte bitarteko kirolari eta ez-kirolariekin egin dute Texaseko A&M Unibertsitateko Camille Buting eta Homer Tolson ikertzaileek. Ikerketa hori ere gernu-azterketetan oinarritu da eta emaitza berdintsuak baina zehatzagoak aurkeztu dituzte. Buting ikertzailearen arabera, "estresak bi mailatan eragiten dio pertsonari: emozionalki eta fisikoki". Estres psikologikoan eragina duen hormona epinefrina da eta fisikoki eragina duen hormona norepinefrina. Arazo fisikoak eta emozionalak dituzten pertsonengan hirugarren hormona bat ere aurkitzen da; kortisola, alegia.

Nagore Redin

ARIKETA FISIKOAREN ERAGINA ARNAS APARATUAN

Ariketa fisikoak berez ez du eragin handirik arnas aparatuaren ahalmenetan. Ordea ariketa fisiko jarraituak arnas aparatuan badu eraginik, intentsitate berean egindako ariketan aireztatzea gutxitzea eragiten baitu. Oro har, entrenatutako pertsona batek, sedentario baten aldean, aire gutxiago sartu behar du biriketan ariketaren intentsitate bera egiteko. Hau garrantzitsua izango da asma bezalako gaixotasunetan, non pertsonak arnas egiteko zailtasunak dituen. Ariketa fisikoa sortzen dien ondoeza dela eta, zenbait ume asmatikok sedentarioagoak izateko joera dute. Sedentario izateak edozein ariketa egitean arnas zailtasun handiagoak ekarriko dizkie eta horrela gurpil zoro batean sartuko dira. Gurpil zoro honetan ez sartzeko gomendagarria da ariketa fisikoa baldintza egokietan egitea. Horretarako garrantzitsuak dira: hezetasun eta tenperatura egokiak, asma sortzen dieten baldintzak saihestea (polen maila altuak zenbaitetan), berotze ona egitea, airea sudurretik hartzea eta bere gaitzaren tratamendu farmakologiko egokia. Hau dena kontuan hartuz gero zeharo gomendagarria izango da ume asmatikoek ariketa fisikoa egitea.

Nagore Redin

KIROLA EGITEKO 30 ARRAZOI

1.    Bizi-kalitatea hobetzen du.
2.    Bizi-itxaropena luzatzen du.
3.    Immunologi sistema hobetzen du.
4.    Minbizia prebenitzen laguntzen du.
5.    Muskuluak garatzen ditu.
6.    Bizkarreko mina prebenitzen eta leuntzen du.
7.    Eskeletoa garatzen eta hazten laguntzen du.
8.    Osteoporosia prebenitzen eta sendatzen laguntzen du.
9.    Artrosia prebenitzen eta sendatzen laguntzen du.
10.    Lesioak prebenitzen eta errehabilitatzen laguntzen du.
11.    Zirkulazio-aparatua garatzen du.
12.    Bihotzaren lana hobetzen du.
13.    Odolaren osagaiak hobetzen ditu.
14.    Arterietako presioa kontrolatzen du.
15.    Gaixotasun kardiobaskularretan laguntzen du.
16.    Arteriosklerosia prebenitzen eta sendatzen laguntzen du.
17.    Kardiopatia koronarioari (iskemikoa) aurre egiten laguntzen du.
18.    Kolesterolaren maila jaisten du.
19.    Diabetesari aurre egiten dio.
20.    Barizeak sortzea galarazten du.
21.    Hezueri edo gota saihesten laguntzen du.
22.    Arnas sistema hobetzen du.
23.    Arnas aparatuko gaixotasunak baretzen ditu.
24.    Digestio-prozesua errazten du.
25.    Gizentasuna saihesten du.
26.    Gorputz orekatua lortzen laguntzen du.
27.    Tabakoa uzten laguntzen du.
28.    Lo hobeto egiten laguntzen du.
29.    Inpotentzia sexuala prebenitzen laguntzen du.
30.    Haurdunaldian laguntzen du. Nagore Redin

ARIKETAREN ERAGINA SISTEMA MUSKULU-ESKELETIKOAN

Hezurrek eta muskuluek gure gorputz masaren ehuneko handia osatzen dute. Haiei esker mugitu gaitezke eta jarrera manten dezakegu. Gure hezur edo muskuluek indarra galtzen badute mugimenduak galarazten dira eta indar galera handia bada, zahartzaroan gertatzen den bezala, edozein oztoporen aurrean gure jarrera bertikala gal dezakegu. Zahartzaroan, erortzeen ondorioz, aldakaren haustura gerta daiteke, hilkortasun handia eragiten duena. Ariketa fisikoak muskuluaren garapenean eragin nabaria du. Gazteetan muskuluen garapen egoki batek zahartzarora indar handiagorekin heltzea eragin dezake. Ikerketa berriek frogatu dute pertsonen sasoi muskulueskeletikoa bere independentzia funtzionalarekin loturik dagoela
 Era berean, jendea zahartzen den heinean bere hezur dentsitatea galtzen doa. Gertaera honi osteoporosia deitzen zaio. Hezurraren dentsitatearen galerak hezurren apurketak eragin ditzake. Apurketa hauek askotan ondorio larriak izaten dituzte. Osteoporosiaren prebentziorako ere dieta eta ariketa fisikoa garrantzitsuak dira. Dietari dagokionez ezaguna da kaltzioa duten jakiak hartzea egokia dela. Bestalde, ezaguna da zenbait ariketa fisikok hezurraren dentsitatea handitzen dutela. Ariketa fisikoak hezur dentsitatean duen eragina ikusteko baserriko eta granjako oilaskoen hezurrak begiratzea besterik ez dago. Haurtzaro eta gaztaroan ariketa fisikoa egiten bada zahartzarora hezur dentsitate handiagorekin iritsiko gara eta horrela berez zahartzaroarekin gertatzen den hezurren desmineralizazioak ez du hainbeste eraginik izango. Hezurren dentsitatea handitzeko ariketa gomendagarrienak grabitatearen eragina nabaritzen dutenak edo erresistentziaren kontra egiten direnak dira. Gazteetan korrika egitea, jauziak edo ibiltzea eta zahartzaroan batez ere azken hau. Muskulazio ariketak ere egokiak dira hezur dentsitatea handitzeko. Dena den, aipatu beharra dago gehiegizko ariketa egiten bada eta horrekin batera gabeziak dituen dieta hartzen bada, kontrako eragina gertatu daitekeela, hots, hezurraren desmineralizazioa handitzea. Nahiko ohikoa da gertaera hau pisua kontrolatu behar duten eta ariketa fisiko gogorra egin behar duten nesketan. Neska hauek askotan dieta hertsiki kontrolatzen dute, hainbat nutrienteen gabeziak sortuz. Gabezi hauen ondorioz aldaketa hormonalak gerta daitezke amenorrea eta hezurraren dentsitatearen jaitsiera eragiten dutenak.

Nagore Redin

GIHARREN KONEKZIOA ETA HAUEN KOORDINAZIO MOTAK:


Giharrak,denek, funtizo berdina daukate, garunetik jasotako informazioa burutu, horretarako giharren arteko konekzio eta koordinazio bat dago, kooordinazio hori 3 eratakoa izan daiteke.

1-KOORDINAZIOA( DINAMIKOA): Txikitatik daukagun gaitasun bat da, 4 hankatara ibiltzen garenean hor gure giharrak landuz goaz, baina hasierako fase baten bezela gaude, geroz eta gehago garatzen direlako baii giharrak, bai garuna, beraz informazioa azkarrago burutzeko gaitasuna irabazten dugu.





2- KOORDINAZIOA ( BEGI BISTAZ EGINIKOA) (OCULOMANUAL):

Koordinazio hau, objetu bat jaurtitzerazko orduan erabiltzen den giharren koordinazioa da, horretarako lehenengo objetua bistaratzen dugu, eta gure eskuekin hartu, honen ondoren gure garunak informazioa jaso eta botatzeko prest dago, beraz gihar dneak alineatu egiten dira eta beharrezkoak diren gihar denen funtzioaren ondorioz, objetua jaurtitzen du pertsona.





3-KOORDINAZIOA  (2 ESKUEKIN EGINIKOAK)

Azken koordinazio honetan, garunak informazio berdina jasotzen du, baina kasu honetan ez da bakarrik esku bat erabiltzen baizik eta bi eskuak eta horretaz gain, aurreko koordinazioaren bezela, gorputzeko beste hainbat gihar eksuetan ez daudenak ere erabiltzen dira, korrdinazioa hau izango zen, zailtasun maila handienekoa, azken finean gorputzak ekintza ugari egin behar dituelako denbora tarte txiki baten.







ASIER JIMENEZ